انگیزه‌نامه تحصیلی خوب، آینده خوب برایتان رقم می‌زند!
اگر قصد تحصیل در خارج از کشور و مهاجرت تحصیلی را داشته باشید، انگیزه‌نامه تحصیلی یکی از اصلی‌ترین مدارکی است که می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در اخذ پذیرش از سوی دانشگاه را داشته باشد. اگر به وب‌سایت چند دانشگاه در کانادا، استرالیا یا هر کشور دیگری سر زده باشید، احتمالا انگیزه‌نامه یا SOP را در لیست مدارک موردنیاز آن‌ها دیده‌اید.
یکی از دشوارترین مراحل برای تهیه انگیزه‌نامه، این است که هر فرد در حالت عادی، باید خودش این محتوا را بنویسد. افرادی که اطلاعات کمی راجع به انگیزه‌نامه داشته باشند، این کار برای آن‌ها دشوارتر نیز خواهد شد. در این مطلب از آکادمی اپلای، همراه ما باشید تا شما را با انگیزه‌نامه و نحوه نگارش آن آشنا کنیم.
انگیزه‌نامه تحصیلی یا SOP چیست؟
انگیزه‌نامه یا Statement of Purpose – که به اختصار به آن SOP هم می‌گویند – یک نامه است که به دانشگاه یا دپارتمان پذیرش اعلام می‌کند:
- شما چه کسی هستید؟
- چرا برای این دانشگاه اپلای می‌کنید؟
- چرا خود را واجد‌شرایط تحصیل در این دانشگاه می‌دانید؟
این سوالات، بخش بزرگی از مواردی هستند که باید در یک انگیزه‌نامه به آن‌ها پاسخ داده شود.
برخی از دانشجویان تصور می‌کنند که انگیزه‌نامه مانند یک معرفی‌نامه بوده و نوشتن آن بسیار ساده است؛ اما این تصور، فاصلهٔ زیادی با حقیقت دارد. یک SOP قوی، باید اطلاعات کاملی را به‌صورت صحیح به دانشگاه ارائه دهد و انگیزه شما را برای تحصیل در این دانشگاه مشخص کند. این نامه، علاوه بر معرفی، مهارت‌های نویسندگی شما را نیز نشان خواهد داد و به‌همین دلیل نیز خلاقیت و نوشتار مناسب، نقش بسیار مهمی در کیفیت آن دارد. اگر همچنان فکر می‌کنید که انگیزه‌نامه اهمیت زیادی در روند مهاجرت تحصیلی ندارد، بخش بعدی را بادقت بخوانید!
اهمیت نگارش انگیزه‌نامه تحصیلی چیست؟
هنگامی که شما برای اپلای یک دانشگاه در خارج از کشور اقدام می‌کنید، انگیزه‌نامه، یکی از مدارک تصمیم‌گیرنده برای درخواست شما خواهد بود. این نامه، به دپارتمان پذیرش، کمک می‌کند تا برداشت شما از زندگی، اهداف شغلی، باورها، دانش و چشم‌انداز آینده را ارزیابی کنند؛ به عبارت دیگر، یک SOP قوی شخصیت هر فرد را برای دانشگاه ترسیم می‌کند.
یکی دیگر از دلایل اهمیت نوشتن انگیزه‌نامه تحصیلی، جبران الزامات دیگر در مدارک است. یک پروفایل دانشگاهی ضعیف یا نمراتی پایین، با ارائه انگیزه‌نامه قوی، تا حدی از نظر بخش پذیرش دانشگاه کم رنگ تر میشود. این نامه، بهترین فرصت برای برجسته‌کردن اهداف و جاه‌طلبی‌های آینده هر دانشجو است. این بیانیه هدف، به دانشگاه نشان می‌دهد که شما می‌توانید افکارتان را با استفاده از مهارت‌های نوشتاری قوی خود، بیان کنید.
تفاوت SOP و CV چیست؟
بسیاری از افرادی که اطلاعات ناقصی راجع‌به SOP دارند، آن را با CV اشتباه میگیرند. در ابتدا بهتر است در نظر داشته باشید که آنچه تحت عنوان CV (Curriculum Vitae) برای دانشگاه‌ها، مورداستفاده قرار می‌گیرد، نباید مانند یک رزومه که برای درخواست کاری می‌نویسید، تهیه شده باشد؛ بلکه شما به یک رزومه آکادمیک برای دانشگاه نیاز دارید.
یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌هایی که میان CV و SOP وجود دارد، در توضیحات آن است. برای نوشتن یک CV، شما باید مواردی مانند اطلاعات شخصی، صلاحیت آموزشی، پروژه‌ها و تجارب شغلی را به‌همراه اطلاعاتی از جوایز، افتخارات و مقالات، به‌صورت خلاصه و تنها با ذکر نام بنویسید. CV، یک نامه است که هر فرد می‌تواند با یک نگاه کلی، متوجه موارد کلیدی موردنیاز در آن شود.
از طرفی، SOP یک بیانیه کاملا شخصی است که افراد در آن علاوه بر دادن اطلاعات کافی، نقاط قوت و علایق خود را نیز شرح می‌دهند؛ به عبارتی یک SOP یا انگیزه‌نامه تحصیلی، به‌راحتی یک رزومه قابل‌بررسی نیست.
مراحل نگارش انگیزه‌نامه تحصیلی چیست؟
برای نوشتن یک انگیزه‌نامه قوی و مناسب، باید مراحل خاصی را پیش ببریم. ابعاد و فرمت پیشنهادی مانند سایر متون کتبی آکادمیک ویژگی‌های زیر را دارند:
- فونت Times New Roman با اندازه 12؛
- یک اینچ فاصله از حاشیه؛
- فاصله خط 1.5؛
نیازی به طراحی یک قالب خاص نیست و بهتر است به جای آن بر محتوای انگیزه‌نامه خود تمرکز بیشتری داشته باشید.
در مرحله دوم، بهتر است تمامی مدارک، افتخارات و جایزه‌های خود را لیست کنید و تصمیم بگیرید که کدام موارد را قصد دارید در رزومه خود بنویسید. در قدم بعدی، اطلاعاتی را که فکر می‌کنید برای نوشتن در SOP شما مناسب خواهند بود، لیست کنید. چه داستان‌هایی در زندگی شما وجود دارند که می‌خواهید آن‌ها را در انگیزه‌نامه تحصیلی خود مطرح کنید؟ حال که تمامی این مدارک را تهیه کردید، وقت نوشتن انگیزه‌نامه است.
قدم اول: انگیزه (Purpose)
در یک SOP قوی، شما باید یک تصویر واضح از علایق و اهداف خود ایجاد کنید. برای مثال، بهتر است به سوالات زیر فکر کنید:
- چرا قصد دارید در این مقطع تحصیل کنید؟
- این مدرک به چه درد شما خواهد خورد؟ چه هدفی دارید که به‌واسطه این مدرک به آن می‌رسید؟
- برای تحصیل در این مقطع به‌دنبال چه مدارک یا مهارت‌هایی هستید؟
- پس از اتمام این دوره، قصد دارید چه کاری را انجام بدهید؟ یک استارتاپ راه‌اندازی کنید، شغلی را به‌دست آورید یا وارد فضای آکادمیک شوید؟
قدم دوم: تجربه گذشته (Past Experience)
برای نوشتن این مرحله، باید مهارت‌هایی را که مرتبط با این دوره دارید یا مهارت‌هایی که قصد دارید با شرکت در این رشته و مقطع تحصیلی به‌دست آورید، بیان کنید. زمانی که از تجربیات خود سخن می‌گویید، باید تمامی تجربیات را به‌صورت نمونه‌های واضح و منسجم مطرح کنید.
قدم سوم: شالوده اصلی (Program)
زمانی که برای تحصیل در یک کشور خارجی اقدام می‌کنید، باید به این موضوع اشاره کنید که چرا این رشته را در کشور خود ادامه نمی‌دهید یا چرا این کشور را برای تحصیل انتخاب کرده‌اید. پس از آن، باید شرح دهید که چرا این دانشگاه خاص را برای تحصیل خود انتخاب کرده‌اید.
بهتر است برای نوشتن این مبحث، از کلمات مناسبی استفاده کنید که نشان دهند شما به‌صورت کامل راجع به دانشگاه موردنظر تحقیق کرده‌اید و انگیزه بالایی برای تحصیل در آن دارید. اگر استاد یا برنامه تحصیلی خاصی در این دانشگاه نظر شما را جلب کرده است، حتما به آن اشاره کنید. درصورتی‌که استاد خاصی را مدنظر دارید، می‌توانید از قبل با آن‌ها ارتباط بگیرید و از او بخواهید که SOP شما را سریع‌تر تایید کند.
قدم چهارم: بیان شخصیت خود (Personality)
در این پاراگراف وقت آن است که بگویید چه چیزی موجب تفاوت و خاص‌بودن شما در بین دیگران میشود. هر آنچه را به‌صورت شخصی در خود می‌بینید که ممکن است برای اداره پذیرش دانشگاه جالب توجه باشد، در این مرحله بیان کنید. توجه داشته باشید که کلید موفقیت برای نوشتن یک انگیزه‌نامه تحصیلی مناسب، یکتا و خاص‌بودن شما در ذهن کارشناسان است.
برای بهترشدن این بخش، می‌توانید پاراگراف خود را با یک تجربه یا ماجرای شخصی شروع کنید که ارتباط مستقیمی با دوره موردنظرتان دارد.
قدم پنجم: تصحیح از نظر انگلیسی صریح (Plain English)
شما باید یک ارتباط موثر و واضح را در انگیزه‌نامه خود با مخاطبان برقرار کنید. اگرچه بسیاری از افراد به‌دنبال کلمات عجیب یا سخت برای به کاربردن در SOP خود هستند، اما این کار صحیح نیست. بهتر است پس از نوشتن انگیزه‌نامه خود، یک‌بار آن را مطالعه و از این جنبه بررسی کنید تا بتوانید نوشته خود را ساده و موثر ارائه دهید.
قدم ششم: پروسه نهایی (Process)
در پایان بهتر است در نظر داشته باشید که حتما نوشتن انگیزه‌نامه خود را بلافاصله پس از تصمیم‌گیری برای اپلای آغاز کنید و تا زمانی که قصد ارسال آن را دارید، بارها، بررسی‌ها و بازنویسی‌های لازم را انجام دهید.
چگونه SOP خاص و متفاوت بنویسیم؟
برای اینکه بتوانید یک SOP خاص و متفاوت بنویسید، می‌توانید با رعایت قدم‌به‌قدم آنچه پیش از این مطرح شد، به هدف خود برسید. در نظر داشته باشید که نوشتن یک مطلب مناسب، به‌خصوص موردی به مهمی این بیانیه، نیاز به زمان بسیاری دارد؛ بنابراین هرگز این کار را به دیگران نسپارید و تلاش کنید تا انگیزه‌نامه خود را به‌صورت اختصاصی بنویسید.
توجه داشته باشید که دانشگاه‌ها می‌توانند با بررسی نامه‌های گذشته شما، نمره آزمون زبان و… به‌راحتی سطح انگیزه‌نامه شما را مقایسه کنند؛ بنابراین درصورتی‌که این انگیزه‌نامه از سطح بسیار نامتعارفی، با توجه به مطالب گذشته شما، نوشته شود،درستی آن برای دانشگاه شک‌برانگیز خواهد بود.
در نهایت می‌توانید برای بهبود کار خود، از نمونه انگیزه‌نامه تحصیلی موجود در اینترنت نیز کمک بگیرید. در ادامه، یکی از این نمونه‌ها آورده شده است:
برای نگارش انگیزه‌نامه تحصیلی چه نکاتی را رعایت کنیم؟
برای اینکه بتوانید یک انگیزه‌نامه مناسب را بنویسید، بهتر است نکات زیر را مدنظر داشته باشید:
- حداکثر یک صفحه و نیم باشد و آن را بیشازحد طولانی ننویسید.
- سعی کنید متن خود را با نوشتار قوی، واضح و مختصر بنویسید.
- از جملات کلیشه‌ای یا تکراری استفاده نکنید.
- از زبان نوشتار بیشازحد رسمی یا بیشازحد غیررسمی استفاده نکنید.
- به آمار و ارقام اشاره کنید و موضوعات را به‌صورت دقیق بنویسید.
- محتوای خود را بزرگ‌نمایی نکنید و صادقانه بگویید.
- انگیزه‌نامه را حتما خودتان بنویسید و از افراد دیگر یا انگیزه‌نامه‌های نمونه کپی نکنید.
کلام آخر
در این مطلب، درباره نحوه صحیح نوشتن انگیزه نامه تحصیلی صحبت کردیم. شما می‌توانید به‌راحتی و با به‌کار گیری آنچه در این مطلب ذکر شد، یک انگیزه‌نامه قوی و مناسب بنویسید و احتمال اخذ پذیرش از دانشگاه موردنظرتان را افزایش دهید. درصورتی‌که در این مورد سوال دیگری داشته باشید، می‌توانید از طریق بخش نظرات، با ما در میان بگذارید.
